Çocukluk çağında fazla kilo
Almanya'da, 3 ila 6 yaş arasındaki kız çocuklarının yaklaşık yüzde 11'i, erkek çocuklarının ise yüzde 7'si fazla kilolu. Bu yaş grubundaki yaklaşık her 100 erkek çocuğundan biri ve yaklaşık her 100 kız çocuğundan üçü aşırı kilolu (obez)1. 13 yaşına kadar, fazla kilolu çocukların oranı kızlarda yüzde 20'ye, erkeklerde ise yüzde 21'e ulaşmaktadır1. Genç yaşta fazla kilolu olan çocuklar, ergenlik döneminde kilo alım riskini artırmaktadır2.
Nedenler
Çocukluk çağındaki aşırı kilonun önemli nedenleri arasında; yetersiz beslenme alışkanlıkları gibi sağlıksız yaşam tarzları bulunmaktadır. Bu, sağlıksız alışkanlıklar arasında, yağ ve şeker açısından zengin ancak taze sebze ve meyve açısından yetersiz beslenme ve yetersiz fiziksel aktivite gibi faktörler yer alır3. Ayrıca, ailevi, sosyal ve çevresel faktörler de fazla kilo alımına katkıda bulunabilir. Örneğin, ebeveynlerin ve kardeşlerin fazla kilolu olması veya ebeveynlerin düşük eğitim seviyesi gibi faktörler belirleyici olabilir4. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), ayrıca toplumsal faktörlerin, ulaşım şekillerindeki değişiklikler ve artan kentleşme gibi, fazla kilonun gelişiminde önemli olduğunu belirtmektedir.5
Olumsuz eğilim
Son yıllarda, özellikle de Corona pandemisi sırasında durum belirgin şekilde kötüleşti. Bu, 2020 yılı ilk kapanmanın ardından Hannover bölgesindeki okul başlangıç verilerinin analizinde görüldü. Araştırma, 2020/2021'de ilkokula başlaması gereken çocuklarda fazla kilolu çocukların ve ince motor becerilerinde anormallikler gösteren çocukların oranının belirgin şekilde arttığını ve medya tüketiminin önemli ölçüde yükseldiğini ortaya koydu6. Ayrıca, Alman Önleyici Sağlık Günü, Haziran 2022'de Corona krizi sonucunda çocuklarda kilo alımı, hareket eksikliği ve artan şekerli gıda tüketimi hakkında bilgi verdi.7
Fazla kilonun sonuçları
Çocukluk dönemindeki fazla kilonun sonuçları arasında özellikle kalp-damar sistemi ve hareket sistemi hastalıkları, şeker hastalığı (diabetes mellitus) ve yağ metabolizması bozuklukları bulunmaktadır3. Ayrıca, sıkça psikolojik sorunlar, örneğin yeme bozuklukları, depresyon veya DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu) da ortaya çıkabilir8. Sonuç olarak, yüksek kan şekeri değerleri veya yüksek tansiyon gibi sorunlar ergenlik döneminde gözlemlenmektedir9.
Ayrıca, fazla kilolu çocukların eğitim başarısını olumsuz yönde etkileyebileceği de anlaşılmaktadır10. Örneğin, fazla kilolu çocukların okulda iyi performans gösterme olasılığı, normal kilolu çocuklara göre yüzde 13 daha düşüktür.11
Erken önlem almak
Çocukluk döneminde obeziteyi önlemek için yaşam tarzı değişiklikleri önemli bir yaklaşımdır. Erken müdahale ile çocuklar kilolarını "atabilirler". Bu kilo düzenlemesiyle birlikte, takip eden hastalıklar ve diğer komplikasyon riskleri de azalır. Başarılı bir sonuç elde edebilmek için, yaşam tarzı değişikliklerinin erken dönemde başlaması önemlidir. Ayrıca, ebeveynlerin ve sorumlu doktorların sürece yakından dahil edilmesi ve aile ortamında eğitimli koçlar tarafından hedefli destek sağlanması da büyük önem taşır 13 14.
İdeal olarak, erken dönem koçluk ile çocukluk yaşında sağlığı destekleyen alışkanlıklar geliştirilir ve bu alışkanlıklar ömür boyu devam ettirilir.
Literatür
1. Schienkiewitz A, Brettschneider A-K, Damerow S, et al. Übergewicht und Adipositas im Kindes- und Jugendalter in Deutschland – Querschnittergebnisse aus KiGGS Welle 2 und Trends. Epub ahead of print 2018. DOI: 10.17886/RKI-GBE-2018-005.2.
2. Schienkiewitz A, Damerow S, Mauz E, et al. Entwicklung von Übergewicht und Adipositas bei Kindern – Ergebnisse der KiGGS-Kohorte. Epub ahead of print 2018. DOI: 10.17886/RKI-GBE-2018-013.
3. Gurnani M, Birken C, Hamilton J. Childhood Obesity. Pediatr Clin North Am 2015; 62: 821–840.
4. Plachta-Danielzik S, Landsberg B, Johannsen M, et al. Determinants of the prevalence and incidence of overweight in children and adolescents. Public Health Nutr 2010; 13: 1870–1881.
5. World Health Organization (WHO). What are the causes of childhood overweight and obesity? Noncommunicable diseases: Childhood overweight and obesity, https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/noncommunicable-diseases-childhood-overweight-and-obesity (2020, accessed 29 March 2023).
6. Bantel S, Buitkamp M, Wünsch A. Kindergesundheit in der COVID-19-Pandemie: Ergebnisse aus den Schuleingangsuntersuchungen und einer Elternbefragung in der Region Hannover. Bundesgesundheitsblatt - Gesundheitsforschung - Gesundheitsschutz 2021; 64: 1541–1550.
7. Der Präventionstag. Folgen der Corona-Krise für Kinder: Gewichtszunahme, weniger Bewegung und mehr Süßwaren, https://www.praeventionstag.de/nano.cms/news/details/6413 (2022, accessed 29 March 2023).
8. Hartmann AS, Hilbert A. Psychosoziale Folgen von Adipositas im Kindes- und Jugendalter und Strategien zu deren Behandlung. Bundesgesundheitsblatt - Gesundheitsforschung - Gesundheitsschutz 2013; 56: 532–538.
9. Chiarelli F, Mohn A. Early diagnosis of metabolic syndrome in children. Lancet Child Adolesc Health 2017; 1: 86–88.
10. Dadaczynski K. Stand der Forschung zum Zusammenhang von Gesundheit und Bildung: Überblick und Implikationen für die schulische Gesundheitsförderung. Z Für Gesundheitspsychologie 2012; 20: 141–153.
11. Devaux M, Viuk S. The relationship between childhood obesity and educational outcomes. Oecd Health Policy Studie: The Heavy Burden of Obesity: The Economics of Prevention, https://www.oecd-ilibrary.org/sites/67450d67-en/1/2/4/index.html?itemId=/content/publication/67450d67-en&_csp_=77ac5dad9f2cb67b4d2e46c9fc814aa4&itemIGO=oecd&itemContentType=book (2019, accessed 22 March 2023).
12. Arbeitsgemeinschaft Adipositas im Kindes- und Jugendalter. Evidenzbasierte (S3-) Leitlinie der Arbeitsgemeinschaft Adipositas im Kindes- und Jugendalter (AGA) der Deutschen Adipositas-Gesellschaft (DAG) und der Deutschen Gesellschaft für Kinder-und Jugendmedizin (DGKJ): Therapie und Prävention der Adipositas im Kindes- und Jugendalter, AWMF-Nr. 050-002, Version August 2019, https://register.awmf.org/assets/guidelines/050-002l_S3_Therapie-Praevention-Adipositas-Kinder-Jugendliche_2019-11.pdf (accessed 20 March 2023).
13. Landgren K, Quaye AA, Hallström E, et al. Family-based prevention of overweight and obesity in children aged 2–6 years: a systematic review and narrative analysis of randomized controlled trials. Child Adolesc Obes 2020; 3: 57–104.
14. O’Connor EA, Evans CV, Burda BU, et al. Screening for Obesity and Intervention for Weight Management in Children and Adolescents: Evidence Report and Systematic Review for the US Preventive Services Task Force. JAMA 2017; 317: 2427.